İstanbul Kadın Müzesi

Konu Başlıkları

Galeri

Kültür destekçisi

Kocası Justinian'nın 527'de Bizans imparatoru olmasıyla birlikte imparatoriçe ünvanını alan I. Theodora, muhtaç sanatçı kadınlar için bilinen ilk koruma ve hizmet evlerini açmıştır.

"Yeniden düşünmek", "düşünceyi tersine çevirmek" ya da "algıyı yenilemek"anlamına gelen Metanoia adı verilen bu koruma ve hizmet evleri için, Boğazın Asya yakasında Lykadion koyunda (bugünkü Vaniköy) bulunan bir saray yeniden düzenlendi ve kullanıma açıldı. 500 kişilik kapasiteli bu binada, sanatçı kadınların hayat kalitesine önemli katkılarda bulunuldu.

Binanın bulunduğu bölgedeki koruluk, Osmanlı İmparatorluğu sırasında Papaz Bahçesi olarak anılıyordu.

Kanun koyucu I. Theodora

I. Theodora, Bizanslı kadınların olumsuz yaşam şartları konusunda kocası İmparator I. Justinian'ı, bilgilendirdi ve kadınların yaşam şartlarının yeni yasal düzenlemelerle düzeltilmesi yönünde etkin rol oynadı. I. Theodora'nın imparatoriçeliği zamanında kız çocuğu köle ticareti, 17 numaralı kanun düzenlemesi ile engelledi. Kadına yönelik şiddete karşı 117 ve 134 numaralı kanun düzenlemeleri yapıldı. "Hırsızlar için mahkemeler oluşturduk. Kadınlara kötü davrananlara da aynı şekilde davranmamız gerekmez mi?" ifadesini, kadına yönelik şiddete karşı yürürlüğe giren kanunların önemini belirtmek için gerekçe olarak kullandı.

535 yılında yürürlüğe soktuğu bir yasa ile, kadınları fahişe olarak çalıştırıp kazancını elinden alan erkeklere cezai yaptırımlar getirdi. I. Theodora, Bizanz tarihinde ilk kez kız ve oğlan çocukları için, yasalarla garanti altına alınan eşit miras hakkı düzenlemesini getirdi.

Bizans toplumunda, kadınlar biyolojik, entelektüel ve ahlakî olarak erkeklerden aşağı statüde görülmekteydi. I. Theodora, koruma evleri modeliyle ve yasal reformlarla kadınları özgürleştirme potansiyeli içeren düzenlemeleri gerçekleştirme kararlılığını ve becerisini gösteren bir imparatoriçeydi.

I. Theodora'nın yaşadığı zamandaki Konstatinopolis'te gezinmek veya I. Theodora'nın muhtaç sanatçı kadınlar için açtığı, bilinen ilk koruma ve hizmet evlerinin bulunduğ, bugünkü adıyla Vaniköy'ün (Lykadion koyu) görüntüsü için tıklayınız.

 

 

 

I. Theodora özel servetini kullanarak yetim çocuklar için bakımevleri ve hastaneler işletecek ve giderlerini karşılayacak vakıflar kurmuştur.

• Annesi: Bilgiye ulaşılamadı, (artist)
• Babası: Akakios (ayı oynatıcısı)
• Oğlu: Johannes (Johannes'in babası, Theodora'nın I. Justinian'dan önceki kocasıdır.)
• Kız kardeşleri: Komito, Anastasia
• Yeğeni: Sophia (565-578 yılları arasında Roma İmparatoriçesi, II. Justin'nin karısı)
• Evlilik: I. Justinian (Doğu Roma İmparatoru, 527-565 arası hüküm sürdü)

İstanbul Kadın Müzesi'nin  I. Theodora konulu videosu için tıklayınız.

• Helga Lampe, "Theodora", erf.de.15.2.2012, http://www.erf.de/4760-542-3922-Artikel.html?PHPSESSID=gdknisil
• Procopius, The Secret History. http://www.fordham.edu/halsall/basis/procop-anec.asp
• John Johnson Lewis, "Theodora", womenshistory.about.com, http://womenshistory.about.com/od/medbyzantempress/a/theodora.htm
• Rigobert Günther, Römische Kaiserinnen. Zwischen Liebe, Macht und Religion, Militzke Verlag, Leipzig, 2003, s. 18.
• Bridge Anthony, Theodora. Aufstieg und Herrschaft einer byzantinischen Kaiserin, Heinrich Hugendubel Verlag, Kreuzlingen/München, 1999.
• Lynda Garland, Byzantine Empresses: Women and Power in Byzantium AD 527 - 1204. 1999.
• Andreas Thiele, Erzählende genealogische Stammtafeln zur europäischen Geschichte, Band III Europäische Kaiser-, Königs- und Fürstenhäuser Ergänzungsband, R.G. Fischer Verlag 1994.
• Edith Ennen, Frauen im Mittelalter, Verlag C.H. Beck, München, 1994, s. 33-34 .
• Anthony Bridge, Theodora: Portrait in a Byzantine Landscape, 1993.
• Lieselotte von Eltz-Hoffmann, Frauen der frühen Kirche, 1991.
• Bertelsmann Lexikon Geschichte, 1991, s. 751.
• Lexikon Alte Kulturen, Meyers Lexikonverlag, Mannheim/Wien/Zürich, 1990, Band III, s. 513.
• Robert Browning, Justinian und Theodora. Herrscher in Byzanz, Manfred Pawlak Verlagsgesellschaft mbH, Herrsching 1988, s. 52 .
• Grosse Frauen der Weltgeschichte. Tausend Biographien in Wort und Bild, Neuer Kaiser Verlag, 1987, s. 462 .
• Robert. Browning, Justinian and Theodora, 1987.
• Golo Mann, Propyläen Weltgeschichte. Eine Universalgeschichte, Vierter Band, Rom Die römische Welt, Verlag Ullstein GmbH, Frankfurt am Main - Berlin, Propyläen Verlag, 1986 s. 618.
• Robert Browning, Byzanz. Roms goldene Töchter: Die Geschichte des Byzantinischen Weltreiches, Gustav Lübbe Verlag GmbH, Bergisch Gladbach, 1982, s. 40.
• Charles Diehl, Theodora: Empress of Byzantium, 1972.
• Jean Steiner, Theodora. Von der Zirkusdirne zur Kaiserin, Editions Rencontre Lausanne 1970.
• Gerhard Löwe, Heinrich Alexander Stoll, Die Antike in Stichworten, Koehler & Amelung, Leipzig, 1967, s. 325.
• Johannes Leipoldt, Die Frau in der Antike und im Urchristentum, 1962.
• Thiess Frank, Die griechischen Kaiser. Die Geburt Europas, Paul ZsolnayVerlags Gesellschaft mbH, Hamburg/Wien, 1959, ss. 41,43,64,166,358,465 .
• Clara Underhill, Theodora: The Courtesan of Constantinople. 1932.
• W. G. Holmes, The Age of Justinian and Theodora, 1912, 2 Cilt.

I. Theodora tanıtım sayfasında yararlanılan kaynaklar:

• Bkz. Hakkında Yazılanlar maddesi
• Anette Kuhn (Ed), Die Chronik der Frauen, Dortmund, 1992, s. 145.
• Helga Lampe, "Theodora", erf.de.15.2.2012, http://www.erf.de/4760-542-3922-Artikel.html?PHPSESSID=gdknisil

I. Theodora tanıtım sayfasındaki görseller için kaynak:

• http://www.muenster.org/abendgymnasium/faecherprojekte/projekte/mosaiken_ravenna/beschreibtheo.htm
• http://de.wikipedia.org/w/index.php?title=Datei:Meister_von_San_Vitale_in_Ravenna_008.jpg&filetimestamp=20050520054407
• http://de.wikipedia.org/wiki/Theodora_I

^[1]: Bizans imparatorlarının da gömüldüğü Havariyyun Kilisesi, Doğu Roma İmparatorluğu'nun Ayasofya'dan sonra gelen en önemli kilisesiydi. Yerinde şu anda Fatih Camisi bulunmaktadır. Venedik'teki Basilica di San Marco, Havariyyun Kilisesi örnek alınarak inşa edilmiştir.