Selma Rıza Feraceli
"Hürriyet.......Hürriyet!"
Doğum Tarihi: 05/02/1872 1872
Doğum Yeri:
Ölüm Tarihi: 05/10/1931 1931
Ölüm Yeri:
Mezarı:
Konu Başlıkları
Galeri
Etkinlik Alanı
Selma Rıza Feraceli 1898 yılında, 26 yaşında iken Jön Türkler'in lideri olan ağabeyi Ahmet Rıza'nın yanına gitme kararını aldı ve Paris'e gitti. Ahmet Rıza Bey'in yönetiminde Paris'te yayımlanan Meşveret Gazetesi'nin Fransızca eki Mechveret Supplément Français ve Türkçe olarak yayımlanan Şura-yı Ümmet Gazete'sinde kadınların sosyal ve kültürel yaşama katılımı konularında makaleler yazdı.
1908 yılında II. Meşrutiyetin ilanından sonra İstanbul'a döndü ve İstanbul'da da Hanımlara Mahsus Gazete ve Kadınlar Dünyası gibi önemli kadın dergilerinde yazmaya devam etti.
Politika ve Selma Rıza Feraceli
İttihat ve Terakki Cemiyeti tarihindeki yegane kadın üyedir.
Roman yazarı Selma Rıza Feraceli
"İlk yaratılışta insan yokmuş… Evet yeryüzü daha rahattı. (…) İnsan kendi cinsine de esir!... Dine, şeriata, düzene, âdetlere de esir!... Esir!.. Her şeye esir!..Bu hal nedir Yarap?!.. Kurtuluş yok mu? (…) Ah uçmak!.. bu esaret zincirinden kurtulmak!… Özgürlük, Özgürlük!..."
Selma Rıza Feraceli, Uhuvvet, 1892.
Selma Rıza Feraceli, Uhuvvet (Kardeşlik) adlı romanını 1892 yılında, 20 yaşında iken yazdı ancak yayımlamadı.
Uhuvvet romanı, ilk kez 1999 yılında dili sadeleştirilerek Kültür Bakanlığı yayınları arasında yayımlandı.
Ödülleri
Üyelikleri
- 1898 – 1908 İttihat ve Terakki Cemiyeti (1889-1918)
- 1908 – 1913 Hilal-i Ahmer Cemiyeti Genel Sekreteri (Kızılay)
Eğitimi
Selma Rıza Feraceli özel eğitim aldı.
Sosyal Sorumluluk Çalışmaları
Hilal-i Ahmer Cemiyeti'ni yeniden yapılandırışı
Selma Rıza Feraceli, günümüzdeki adı Kızılay olan, Hilal-i Ahmer Cemiyeti'nin yeniden yapılandırılmasında çalıştı. Hilal-i Ahmer Cemiyeti'nin 1908 – 1913 arası Genel Sekreterliğini yaptı.
(Murat Uraz, Kadın Şair ve Muharrirlerimiz, İstanbul, 1941, s. 465)
Türkiye'nin ilk yatılı kız lisesini açılması
Selma Rıza Feraceli, 1916 yılında Müslüman Osmanlı kızlarının eğitimi ve kültürel yönde gelişmesi amacıyla, ağabeyi Ahmet Rıza'nın da desteğini alarak, Kandilli'deki Adile Sultan Sarayı'nın, Kandilli Adile Sultan İnas Mekteb-i Sultanîsi adı altında Türkiye'nin ilk yatılı kız lisesi olan açılmasını sağladı.
Bu okulun adı, Cumhuriyet döneminde Kandilli Kız Lisesi olarak kullanılmıştır.
Akraba ve Dostları
- Annesi: Naile Hanım (Avusturya asıllı)
- Babası: Ali Rıza Bey (politikacı, diplomat)
- Kardeşi: Ahmet Rıza (Jön Türkler'in lideri, 2. Meşrutiyet'te Meclis-i Mebusan reisi/Millet Meclisi başkanı, Meşveret Gazetesi'nin yayımlayıcısı)
- Dostları:(Bilgiye ulaşılamadı)
Anısını Yaşatan Projeler
Hakkında Yazılanlar
Selma Doğan, "Selma Rıza'nın sızlayan kemikleri", ucansupurge.org, 20.10.2012.
Gülsemin Hazer, Selma Rıza'nın Uhuvvet Romanında Kurmaca Yapı", Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 6/3 Summer 2011, ss. 875-893.
Abdullah Uçman, "Selma Rıza'nın Mektupları", Tarih ve Toplum, S: 235, 2003, s. 39-43.
Jeannette Squires Okur, "Feminist Edebiyat Eleştirisi Açısından Selma Rıza'nın "Uhuvvet" Romanı Üzerine Bir İnceleme", Folklor/Edebiyat, C: IX, S:XXXVI, 2003, ss.155-171.
Bedrettin Aytaç, "The Question of Women in the Works of Selma Rıza and May Ziadeh", Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesi Dergisi, S: 42,1-2, 2002. ss. 67-77.
Gürsel Aytaç, Edebiyat Yazıları 1995-2000, İstanbul, Multilingual, 2001, ss.213-218.
Gürsel Aytaç, "19. Yüzyıl Romancılığımızın Nitelikli İlk Kadın Romanı Keşfedildi: Selma Rıza'nın 1892'de Kaleme Aldığı Uhuvvet", Türk Yurdu (Türk Romanı Özel Sayısı), Cilt XX, Sayı 153-154, Temmuz 2000, ss. 77-79.
Nurullah Çetin, "Selma Rıza- Uhuvvet (Kardeşlik)", Türk Dili, Sayı 587, 2000, ss. 522-551.
Selma Rıza, Uhuvvet "Kardeşlik" (Sadeleştiren Nebil Fazıl Alsan) T. C. Kültür Bakanlığı, Ankara 1999.
Taha Toros "İlk Türk Kadın Gazeteci Selma Rıza", Skylife, S:130, 1994, ss. 60-66.
Murat Uraz, Kadın Şair ve Muharrirlerimiz, İstanbul, 1941.
Kaynakça
Selma Rıza Feraceli tanıtım sayfasında yararlanılan kaynaklar
- Bkz. Hakkında Yazılanlar maddesi
Selma Rıza Feraceli tanıtım sayfasındaki görseller için kaynak
©2012 Meral Akkent