İstanbul Kadın Müzesi

Konu Başlıkları

Galeri

Karikatür

Çizgi ve müziğe gösterdiğim tutku ve becerim, ailemin ve öğrencilik yıllarında da bütün öğretmenlerin ilgi ve desteğini buldu.(...) Çocukken resim yaptığımda sesimle çizgilerime eşlik ederdim. Daha sonra da karikatürlerimi bir yandan müzik dinleyerek çizerdim. (...)

On üç yaşımda iken, annem bazı çizgilerimi hayranı olduğu, devrin en sevilen karikatüristi Cemal Nadir Güler'e postaladı. 1943 yılında Cemal Nadir Güler ilk çizgilerimi, yeni çıkarmakta olduğu Amca Bey Mizah Dergisi'nde yayınladığında yolum belirlenmiş oldu. Önceleri, dergiye gelen okuyucu mektuplarında 'Acaba Selma Emiroğlu imzası arkasında bir erkek çizer mi gizli?' diye merak ediliyordu."Bazıları gözüme baka baka sordular: Doğru söyle küçük hanım, yoksa bunları evde ağabeyin mi çiziyor, yoksa hocan mı yardım ediyor?

1945 yılında Yapı ve Kredi Bankası'nın bir kültür organı olarak Doğan Kardeş Çocuk Dergisi için, Cemal Nadir Güler'den dergiyi resimlemesi istendiğinde, "bu kız benden daha uygun size" diyerek, beni önerdi. Dergi yöneticisi Vedat Nedim Tör idi. Kısa süre önce ilk sergim açılmış, kendisi benim için harika bir övgü yazmıştı. Kollarını açarak beni karşıladı. Önceleri aylık sonraları haftalık çıkan derginin ön ve arka kapaklarını resimlemeğe başladım. Konuları kendim seçiyor, gerekli yazılarını da ben hazırlıyordum. Bu dergide yarattığım Kara Kedi Çetesi bütün çocukların sevgilisi oldu. Çizdiklerim basında devamlı övülüyor, çok seviliyordum ve izleyici önce beni, harika çocuk, sonraları, ilk Türk kadın karikatüristi olarak tanımladı.

Türkiye'de benden sonra karikatürümüze ilginç çizgileriyle katılan yeni kadın çizerlerin sayısının gittikçe çoğalmasını sevinçle izliyorum.
Selma Emiroğlu
"Selma Emiroğlu", wikipedia.org.
İzel Rozental, "Selma Emiroğlu ile söyleşi", izelrozental.com, 2009.

Eserleri

(Seçki)

Yıldız Dağdelen; resimleyen: Selma Emiroğlu Aykan, Diksiyon, İstanbul, 2011.

Selma Emiroğlu, Çizgiler ve Tınılar, Ankara Karikatür Vakfı Yayınları, 2001.

F. H. Burnett, Küçük Prenses, çev. Nihal Yalaza Taluy; resimleyen. Selma Emiroğlu, İstanbul, Doğan Kardeş Yayınları, 1951 (Doğan Kardeş Çocuk Romanları 2), 8. basım 1965.

Soprano Selma Emiroğlu

Selma Emiroğlu, İstanbul Şehir Korosu'nda dramatik soprano olarak çalışmıştır. Repertuarında ağırlıklı olarak "Lied"lere yer vermiştir.

• 1999 Ankara Karikatür Vakfı, Onur Armağanı
• 2001 Ankara Karikatür Vakfı, Yılın Karikatürcüsü
• 2005 5. Kapadokya Ürgüp Karikatür Yarışması, Birincilik Ödülü

Amerikan Kız Koleji (İzmir1940, İstanbul 1942)

İstanbul Belediye Konservatuarı, Şan Bölümü, 1953

• Annesi: Münevver Emiroğlu
• Babası: (Bilgiye ulaşılamadı)
• Kardeşi: Yalçın Emiroğlu (Mimar ve Doğan Kardeş kapaklarını çizen sanatçı)
• Kızı: Aylin Aykan (piyanist, besteci)
• Evlilik:Aydın Aykan (mimar)
• Büyük büyükbabası:
  Emin Paşa (ilk adı Eduard Schnitzer, doktor)
• Dostları:Ferruh Doğan (karikatürist), Altan Erbulak (karikatürist), Güngör Kabakçıoğlu (karikatürist), Turhan Selçuk (karikatürist)

Güldiken Dergisi, Selma Emiroğlu sayısı

Güldiken Dergisi, 2007 sayısını, Selma Emiroğlu teması ile çıkarmıştır.

Konu başlıkları:

• Selma Emiroğlu'nu Anımsamak Güldiken.
• Selma Emiroğlu Aykan Dosyası: Bir Çizgi ve Ses Ustası Selma Emiroğlu Aykan'ın Dünyasında Gezinti Turgut Çeviker
• Doğan Kardeş'in Kapağı Tatlı Sert
• Selma Emiroğlu Burhan Cahit [Morkaya]
• Selma Emiroğlu'nun Sergisi Fikret Adil
• Pek Genç Bir Türk Kızı Bir Resim Sergisi Açtı
• Bir Karikatür Sergisi Nurettin Artam
• Ankara'dan Mektup Hikmet Münir [Ebcioğlu]
• Ankara'da Bir Karikatür Sergisi
• Abidin Dino'nun Notu
• Selma Emiroğlu Kalemi Elinden Atmış... A. Cimcoz
• Mektuplar Selma Emiroğlu, Cemal Nadir, Cahit Emiroğlu, Vedat Nedim Tör
• Selma Emiroğlu Albümü

• Selim İleri, "Unutulmayanlar", radikal.com.tr, 9.12.2011, http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalEklerDetayV3&ArticleID=1072030&CategoryID=40
• Toktamış Ateş, "Selma Emiroğlu: Yıllarca ve yıllarca önceydi", bugün.com, 18.11.2011, http://gundem.bugun.com.tr/selma-emiroglu-172580-makalesi.aspx
• Hıncal Uluç, "Selma Emiroğlu..", sabah.com, 13.11.2011, http://www.sabah.com.tr/Yazarlar/uluc/2011/10/13/selma-emirogluhttp://gundem.bugun.com.tr/selma-emiroglu-172580-makalesi.aspx
• İzel Rozental, "Affetmek sadece Tanrı'nın işi midir?", salom.com, 6.11.2011, http://www.salom.com.tr/news/print/21322-Affetmek-sadece-Tanrinin-isi-midir.aspx
• "Selma Emiroğlu'nu yitirdik", cizgidiyari.com, 2011 http://www.cizgidiyari.com/forum/unutulmayanlar/44330-selma-emiroglunu-yitirdik%85.html
• Levent Cantek, "Kedili çizgi romanlar", kedici.com, 21.02.2011, http://www.kedici.com.tr/Detay.aspx?id=111
• "Kedi kitabı", blog.milliyet.com, 7.6.2010, http://blog.milliyet.com.tr/kedi-kitabi/Blog/?BlogNo=246925
• "Selma Emiroglu", cizgidiyari.com, http://www.cizgidiyari.com/forum/p-q-r-s-s/239-selma-emiroglu.html
• "Çizgisel tınısal bir sergi", yenisafak.com.tr, 13.12.2001, http://yenisafak.com.tr/arsiv/2001/aralik/13/k2.html
• "Çizgiler ve Tınılar: Selma Emiroğlu karikatür sergisi", schneidertempel.com, http://www.schneidertempel.com/2001.html
• "Karakedi Çetesi", webobur.com, http://www.webobur.com/cizgiroman-ansiklopedisi/34655-kara-kedi-cetesi.html
• "Yılın çizeri Emiroğlu", radikal.com, 2.12.2001, http://www.radikal.com.tr/2001/02/12/kultur/05yil.shtml
• "Selma Emiroğlu ile söyleşi", izelrozental.com, Aralık 2009, http://www.izelrozental.com/selma.htm
• Erdoğan Karayel, Selma Aykan Emiroğlu'nu ziyaret, donquichotte.org, 4.5.2008, http://www.donquichotte.org/content/view/2517/153/lang,tr/
• Michael van Dyk, "Turkey's Soprano of Cartooning – Selma Emiroglu-Aykan." International Journal of Comic Art, 8.1.2006, ss. 466–497.
• Yalçın Ergir, "Mohini, seni şekersiz bırakmayacağız" (Doğan Kardeş arşivinden), ergir.com, http://www.ergir.com/mohini.htm
• "Selma Emiroğlu", operaturkiye.com, http://www.operaturkiye.com/wp1/index.php/kimdir/1-soprano/selma-emiroglu-aykan.html/
• Balcıoğlu, Semih, Cumhuriyet'in 75. Yılında Türk Karikatürü, Ankara, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1998.
• Balcıoğlu, Semih, Cumhuriyet Dönemi Türk Karikatürü, Ankara,Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1983.

Selma Emiroğlu tanıtım sayfasında yararlanılan kaynaklar:

• "Selma Emiroğlu", wikipedia.org, http://tr.wikipedia.org/wiki/Selma_Emiro%C4%9Flu
• İzel Rozental, "Selma Emiroğlu ile söyleşi", 2009, izelrozental.com, http://www.izelrozental.com/selma.htm
• Bkz. Hakkında Yazılanlar maddesi

Selma Emiroğlu tanıtım sayfasındaki görseller için kaynak:

• Kadın Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı arşivi

Osmanlı İmparatorluğu'nun bilinen ilk kadın karikatüristi, kadınlar için hazırlanmış ilk mizah dergisi Leylâk'ta ilk üç sayıda çizen Fatma Zehra'dır. Leylak, 5 Mayıs 1330 (1914) - 12 Haziran 1330 (1914) tarihleri arasında İstanbul'da A. Cevad tarafından sadece üç sayısı çıkarılmış olan bir mizah dergisidir.

Cumhuriyet döneminde ise 1930 ve 1940'larda Cumhuriyet ve Tan gazeteleriyle Şaka ve Akbaba mizah dergilerinde Melilâ Fuat'ın karikatürleri vardır. Aynı dönemde Bayan Fuat imzasını kullanan bir diğer karikatürist daha bulunmaktadır.

Fatma Zehra, Melilâ Fuat ve Bayan Fuat isimlerini, Türkiye Karikatür tarihi araştırmacısı Turgut Çeviker tesbit etmiştir.