Alfabetik Sıralama

A

B

C

Ç

D

E

F

H

İ

K

L

M

N

P

R

S

Ş

T

V

Y

Z

Asırlara Göre Sıralama

Konuya Göre Sıralama

Biyografi Arama

Halet Çambel

Halet Çambel

Üstü kapalı açık hava müzesi oluşturarak, Türkiye'de "yerinde koruma modeli"ni gerçekleştiren ilk arkeologdur.
"Hiçbir insan tek başına bir iş yapamaz"

Doğum Tarihi: 27/08/1916 1916

Doğum Yeri: Berlin

Ölüm Tarihi: 12/01/2014 2014

Ölüm Yeri: İstanbul

Mezarı:

Konu Başlıkları

Galeri

Halet Çambel Halet Çambel Halet Çambel Halet Çambel

Etkinlik Alanı

Arkeolog
"Burası Toroslar'ın güney eteklerinde, Çukurova'nın kuzeybatı köşesinde, dağlık, tepelik bir arazi içerisinde. Bir tarafı Andırın Ovası, bir tarafı tepelerden epeyce ayrıldıktan sonra Çukurova'ya iniyor. Adana'nın 125 km kuzeydoğusunda, Osmaniye'nin 40 km ve Kadirli'nin 21 km doğusunda. Akyol adında tarihi bir kervan yolu üzerinde bulunuyor. Bu yolla, güney ovalarından, Andırın, Göksu ve Pınarbaşı'na kadar gidiyor kervanlar. İç Anadolu'ya mamul malzeme götürüyorlar, kumaş vs.; oradan da demir, bakır, kurşun, gümüş gibi değerli madenler alıp geri dönüyorlar. Toroslar'da zaten yol veren birkaç yer var, bir tanesi ünlü Gülek Boğazı; biri Kozan yönünden giden yol; bir de bu Andırın-Göksu-Pınarbaşı yolu. Diğer yandan, Azatiwataya ormanlık bir arazide kurulmuş ve Ceyhan Irmağı'na da (tarihi Pyramos) hâkim konumda.
(...)
Burası daha önceleri hiç bilinmiyordu. Biz Prof. Bossert'le Toroslar'da Hitit dönemine ait çalışmalar için gelmiştik. Bir gece Feke civarında tipiye tutulduk ve bir köyde kaldık. Köydeki çobanlar Kadirli'de, Karatepe'de bir aslan başı gördüklerini söyleyince, tipiden sonra buraya geldik ve burada bütün yamaç aşağı doğru tarihi eserlerle doluydu, yıllarca bunları topladık ve bir araya getirdik.
(...)
Bu parçanın, başka bir şekilde diğer başka parçalarla bir araya gelmeyeceği ortada. Bir artı bir eksi parça var, bunları bir araya getirmek için geceleri yatarken aklımıza geldiğinde karpit lambalarını yakar, hemen o parçaları bir araya getirirdik"
(Halet Çambel)

Prof. Dr. Halet Çambel'in araştırma alanları; arkeoloji, prehistorya ve halk sanatlarıdır.

1957-1960 yılları arasında, Karatepe-Aslantaş modeli ile arkeolojide 'yerinde koruma ' modelini gerçekleştiren ilk arkeolog olmuştur.

"1950'lerin başlarında hükümet Karatepe'deki eserleri yerinden kaldırıp, bir müzeye taşımak istediği zaman buna karşı çıktım. İki tonluk bir heykelin, yol olmayan bir yerde nakli nasıl yapılsın? "Yerinde Koruma"nın önemini yetkililere anlatmaya başladım."
(Halet Çambel)

Halet Çambel aynı zamanda ilk Hititolog, ilk eskrimci ve 1936 yılında Berlin'de yapılan olimpiyatlara eskrimci olarak Türkiye'den katılan ilk kadın sporcudur.

"O sırada Fransa'da idim ve Türkiye'ye dönmem gerekiyordu. Ama Berlin'deki Olimpiyatlara katılmak için Budapeşte'ye gelmem söylendi. Bir Alman yüzücü kız bizim grubumuzun yardımcısıydı. 'Sizi Hitler'le tanıştırayım' dedi. Biz de, bunun gerekli olmadığını söyledik."
(Halet Çambel)

Yayınları

(Seçki)
  • Karatepeli Fıkraları, İstanbul, 2006.
  • Aslı Özyar ile, Karatepe - Aslantaş Azatiwataya, Die Bildwerke, Ph. Von Zabern, Mainz a. Rhein, 2003.
  • Karatepe-Aslantaş Öyküsü, Boğazköy'den Karetepe'ye. Hititbilim ve Hitit Dünyasının Keşfi, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayınları, İstanbul, 2001.
  • Karatepe-Aslantaş, the Inscriptions, Corpus of Hieroglyphic Luwian Inscriptions II, W. de Gruyter, Berlin, New York, 1999.
  • Corpus of hieroglyphic Luwian inscriptions, Vol. 2. Karatepe-Aslantaş, Berlin,1999.
  • Güven Arsebük ve Sönmez Kantman ile, Çok Dilli Arkeoloji Sözlüğü Multilingual Dictionary of Archeological Terms Dictionnaire Multilingue D'Archeologie Mehrsprachiges Archaelogishes Worterbuch, İstanbul, 1994.
  • Robert J. Braidwood ile, İstanbul ve Chicago Üniversiteleri Karma Projesi, Güneydoğu Anadolu Tarihöncesi Araştırmaları, İstanbul, 1980.
  • Reha Güney ve Ayyüz Toydemir- Sabuncu ile, Kumkale -Toros Eteklerinde bir Haçlı Kalesi, Ege Yayınları, 1970.
  • H. T. Bossert, U.B. Alkım, N. Ongunsu, İ. Süzen ile Karatepe Kazıları, Ankara, 1950.
  • K. Bittel ile, Boğazköy, İstanbul, 1951.
  • Helmuth Theodor Bossert ile, Karatepe: Yeni Bir Eti Harabesi, 1946.

Ödülleri

  • 2010 T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür-Sanat Büyük Ödülü
  • Onur Doktoru, Eberhard Karls Universität Tübingen
  • 2006 İçel Sanat Kulübü Kültürel Mirasa Katkı Ödülü
  • 2005 Boğaziçi Üniversitesi şeref doktorası
  • 2003Osmaniye Valiliği Üstün Hizmet Ödülü
    Truva Kültür Sanat Ödülleri, Truva Özel Ödülü
  • 2004 Tübingen Üniversitesi, Almanya, şeref doktorası
  • 2004 Prince Claus Award
  • 2002 Troya Kültür Sanat Ödülü
  • 2000Mersin Üniversitesi Şeref Doktorası
  • 1995 Türkiye Bilimler Akademisi şeref üyesi
  • 1986 Adelaide Ristori Ödülü, İtalya

Üyelikleri

Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Şeref Üyesi

Alman Arkeoloji Enstitüsü, Berlin, Asli Üyesi,

American Philosophical Society for the Advancement of Knowledge

American Institute of Archaeology, Boston

Thracology Institute, Sofya

Conseil International de la Philosophie et des Sciences Humaines.(CIPSH)

Eğitimi

Arnavutköy Kız Lisesi
Sorbonne Üniversitesi, Paris, Arkeoloji, Prehistorya ve Erken Tarih eğitimi

Sosyal sorumluluk Projeleri

"1947 yılında, İkinci Dünya Savaşı nedeniyle ülke sıkıntı içindeydi. Kazı projelerimize tahsis edilen ödenek, daha kazının ilk yıllarında bitti. Kadirli ilçesine yeni tayin olan Kaymakam Ahmet Cevdet Geçgil'e giderek yardım istedim. Genç Kaymakam Ahmet Cevdet Bey, iki yol önerdi. Birisi Kadirli'nin zengin ağalarından yardım istemek; ikincisi de Çocuk Esirgeme Kurumu aracılığıyla eşya piyangosu düzenlemek. Birincisini sakıncalı olduğu için kabul etmedik, ikincisini kabullendik ve tanesi birer liralık 10 bin adet piyango bileti bastırdık. Kaymakamlık ve bizler biletleri kısa sürede sattık elde edilen 10 bin liranın 5 bin lirasını -o zamanın iyi bir parası- biz aldık. Kalan paranın yarısı ile yoksul çocuklar giydirildi, kalan yarısı ile de Kadirli Kütüphanesi'ne 600 ciltlik bir kitaplık yapıldı."
(Halet Çambel)

Akraba ve Dostları

  • Annesi: Remziye Çambel
  • Babası:Hasan Cemil Çambel (diplomat)
  • Evlilik:Nail Çakırhan (şair, gazeteci, mimar, restoratör)
  • Dostları:Sabiha Sertel (gazeteci, yazar), Zekeriya Sertel (gazeteci, edebiyatçı), Ruhi Su (opera sanatçısı, halk şarkıları sanatçısı ), Sabahattin Eyüpoğlu (yazar, akademisyen, çevirmen), Melih Cevdet Anday (şair, tiyatro oyunu, roman, deneme yazarı), Abidin Dino (ressam, karikatürist, yazar, film yönetmeni), Bedri Rahmi Eyüpoğlu (ressam, şair), Nazım Hikmet (şair), Ulla Johansen (etnolog), Helmuth Theodor Bossert (sanat tarihçisi, arkeolog), Yaşar Kemal (yazar), Muazzez İlmiye Çığ (sümerolog), Mina Urgan (yazar, filolog, çevirmen), Mehmet Özdoğan (arkeolog), Ara Güler (gazeteci, foto muhabiri, fotoğraf sanatçısı), Gencay Gürsoy (nörolog, insan hakları aktivisti ), Afife Batur(mimar, öğretim görevlisi, yazar), Besim Çeçener (mimar), Nezih Başgelen (arkeolog, editör), Reha Günay (mimar, restoratör)

Anısını Yaşatan Projeler

Sergi
"Cumhuriyet: Yeni İnsan Yeni Hayat" sergisi kapsamındaki 'Halet Çambel' bölümü, İstanbul Araştırmaları Ensitüsü sergi salonları, İstanbul, 11 Aralık 2013 – 17 Mayıs 2014

"Halet Çambel: Arkeoloji, Bilim ve Çağdaşlaşma" 24 Ocak 2013, Prof. Dr. Mehmet Özdoğan, Prof. Dr. Halet Çambel'i ve onun arkeolojik keşifleri nasıl toplumsal projelere dönüştürdüğünü anlatıyor.

Araştırma Merkezi
Halet Çambel ve Nail Çakırhan Arkeoloji ve Geleneksel Mimarlık Araştırmaları Merkezi, İstanbul

Açık Hava Müzesi

Karatepe Aslantaş, Osmaniye

Karatepe Aslantaş Açık Hava Müzesi, Osmaniye

Belgesel

Aylin Eren (yönetmen), Toroslarda bir efsane; Karatepe – Aslantaş, Belgesel, 45 dk., 2003.

Anısına okul

Prof. Dr. Halet Çambel İlköğretim Okulu, Kadirli, Osmaniye, Adana

Anısına sayfa

Halet Çambel, Türkiye Bilimler Akademisi, Şeref Üyeleri sayfası

Hakkında Yazılanlar

Kaynakça

Halet Çambel tanıtım sayfasında yararlanılan kaynaklar:
  • Bkz. Hakkında Yazılanlar maddesi
Halet Çambel tanıtım sayfasındaki görseller için kaynak
©2012 Meral Akkent
euro.message madebycat ®