Denizkızı Eftalya (Atanasia Yeorgiadu)
"Geceleri beni dinlerlerdi, fakat hiç kimse kim olduğumu bilmiyordu."
Doğum Tarihi: 1891
Doğum Yeri: İstanbul, Büyükdere
Ölüm Tarihi: 15/03/1939 1939
Ölüm Yeri: İstanbul
Mezarı:
Etkinlik Alanı
Şarkı
Ben beş altı yaşımdan beri bu ismi taşırım... Hatta daha garibi "Eftalya" ismini yadırgarım... Asıl ismim "Deniz Kızı" imiş gibi gelir... Deniz Kızı ismi bana nasıl verildi.? Çok küçüktüm... Babam saza pek meraklı idi... Babamın misafirleri geldiği zaman o saz çalar, ben de şarkı söylerdim... Büyükdere'de otururduk... Mehtaplı gecelerde daima sandal gezileri yapardık... O zaman babam sandalda bütün gece bana şarkı söyletirdi... Sesim az zamanda bütün Boğaziçi'nde meşhur olmuştu... Geceleri mehtapta bizim sandalın arkasına 20-30 sandal takılır, beni dinlerlerdi... Fakat hiç kimse benim kim olduğumu bilmiyordu.. Halbuki incecik sesiyle şarkı söyleyen bu gece şarkıcısına bir isim koymak lazımdı... "Deniz Kızı", "Deniz Kızı" demeye başladılar... İşte Deniz Kızı bu beş yaşındaki Eftalya idi... O zamandan beri Deniz Kızı'yım..." (Denizkızı Eftalya - Atanasia Yeorgiadu)
Plak kariyeri
- 1923-1926 Fransız Pathe şirketi adına plaklar doldurdu.
- 1927 İstanbul'da faaliyete geçen Columbia Plak ile işbirliği yapan Darülelhan, Anadolu'dan derlediği 100 kadar eserin plak kayıtlarını yaptı. Bu eserlerden 56'sını Eftalya Hanım okudu. Ancak bu plakların bir kısmının etiketine sadece "Soprano" yazıldı, Eftalya'nın adı yazılmadı.
1930-1933 yılları arasında çıkardığı plaklardan en az onbir plakta, solist adı kullanılmadan sadece "Hanım" yazıldı. 1930'dan itibaren doldurduğu plaklarda ise "Deniz Kızı Eftalya Sadi Hanım" adı kullanıldı. - 1934 Eftalya Sadi Hanım Sahibinin Sesi plak şirketi için plak doldurmaya başladı. Bu şirketin 7 numaralı kataloğunda Eftalya Hanım şöyle tanıtılmaktadır:
"Deniz Kızı Bayan Eftalya Sadi'yi musiki aleminde tanımayan hemen hiç kimse yok gibidir, muhteşem ve kudretli sesiyle senelerden beri musiki erbabını peşinden sürükleyen ve hala bugün bile sanat sahasında aynı zevk ve lezzetle dinlenen Deniz Kızı daima okuyor ve alkışlanıyor, o bu sıfatı çocukken kazanmıştır. Pederi musiki meraklısı idi. Mehtaplı gecelerde boğazın binbir gece masallarını yaşatan sahillerinde saz alemi yapılırdı. Bayan Eftalya o zaman şakrak ve gür sesiyle sakin suları dalgalandırır, kayalara çarpan nağmelerin akisleri dinleyenleri çıldırtırdı. Hayranları ona pek haklı olarak Deniz Kızı ünvanını verdiler. Birkaç sene evvel bayan Eftalya kıymetli sanatkarlarımızdan Bay Kemani Sadi'yle evlenerek bu suretle sanatını dahi evlendirmiş oldu. Kendilerinden daha çok büyük muvaffakiyetler bekleriz."
Deniz Kızı Eftalya onuruna düzenlenen bir mehtabiye (Ay ışığı gezisi)
4 Ağustos 1936'da, Eftalya Hanım 45 yaşında iken, Şirket-i Hayriye (Bugünkü Şehir Hatları) sanatçının onuruna bir Ay Işığı Gezisi (Mehtabiye) düzenledi. Dört vapur süslendi ve bir sal üzerinde de Eftalya Hanım için bir sahne hazırlandı. Vapurlar Bebek'ten hareket ettiler ve Kanlıca, Yeniköy, Beykoz, Büyükdere iskelelerine uğredılar. Vapurlara binemeyenler ellerinde renkli fenerlerle vapurları kıyıda karşılayarak eğlenceye katılmışlardı. Programda Eftalya'nın çok sevdiği zeybek havaları eşliğinde oynanan zeybekiko dansları da vardı.
Deniz Kızı Eftalya'nın şarkılarıdan örnekler
Ödülleri
Üyelikleri
Eğitimi
Sosyal Sorumluluk Projeleri
Akraba ve Dostları
- Annesi:(Bilgiye ulaşılamadı)
- Babası:Yorgaki Efendi (jandarma yüzbaşısı)
- Evlilik:Sadi Işılay (besteci, kemancı)
- Dostları: Udî Yorgo Bacanos (besteci), Aleko Bacanos (ud sanatçısı, kemençeci, besteci, Eftelya için Gel ey denizin nazlı kızı sözleri ile başlayan Acemaşiran şarkıyı Deniz Kızı Eftalya için bestelemiştir.)
Anısını Yaşatan Projeler
"Gel ey denizin nazlı kızı" bestesi
Aleko Bacanos (1888-1950, kemençeci, ud sanatçısı, besteci), Deniz Kızı Eftalya için Gel ey denizin nazlı kızı sözleri ile başlayan Acemaşiran şarkıyı bestelemiştir.
Gel ey denizin nazlı kızı nûş-i şarab et
Çık sahile gel sinede bir âlem-i âb et
Mestane bakışlarla beni mest-ü harab et
Çık sahile gel sinede bir âlem-i âb et
"Gel ey denizin nazlı kızı" bestesinin çesitli versiyonları
- Modern Folk Üçlüsü - Gel Ey Denizin Nazlı Kızı
- TANİNİ, Dokunuşlar - Gel Ey Denizin Nazlı Kızı
- Hotel Istanbul 2010 - Gel Ey Denizin Nazlı Kızı, Kemençe: Sercan Halili
Belgesel
Uzak bakışlı Kadınlar; Beni Yıldızlara Götürün, III. Bölüm. Senaryo, Metin yazarı, Yapımcı: Füsun Feyizli; Yönetmen: Taha Feyizli, TRT Ankara Televizyonu, 2000.
Hakkında Yazılanlar
- Sula Bozis, İstanbullu Rumlar, İstanbul 2011.
- İstanbul Temaşa Hayatında Kadınlar, Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı, 2008 Ajandası.
- Deniz Kızı Eftalya, Kadıköylü, CD, müzik kasetinin kitapçığı, Kalan Müzik, 1988
- Denizkızı Eftelya, wikipedia.org, http://tr.wikipedia.org/wiki/Deniz_K%C4%B1z%C4%B1_Eftalya
Kaynakça
Denizkızı Eftalya tanıtım sayfasındaki bilgiler için yararlanılan kaynaklar
- Deniz Kızı Eftalya, Kadıköylü, CD, müzik kasetinin kitapçığı, Kalan Müzik, 1988.
- İstanbul Temaşa Hayatında Kadınlar, Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı, 2008 Ajandası.
- Sula Bozis, İstanbullu Rumlar, İstanbul 2011.
Deniz Kızı Eftalya tanıtım sayfasındaki görseller için kaynak
- Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi.
©2012 Meral Akkent