Çiğdem Borucu
İçimizdeki karanlığı bulup çıkartan, bize şifa olan müzik.
Doğum Tarihi: 14/04/1969 1969
Doğum Yeri:
Ölüm Tarihi:
Ölüm Yeri:
Mezarı:
Etkinlik Alanı
Müzik
"Yirmi üç, yirmi dört yaşlarında Brooklyn College'da bir grup arkadaşım ve hocalarla birlikte doğaçlama çalışmaya başladık. Ben çok utangaçtım, çok az çalabiliyordum, yıllardır aldığım geleneksel piyano eğitimimi kırıp farklı bir şey çalamıyordum. Aklıma fikir gelmiyordu. Bunu hocam Skip Brunner'a söylediğimde piyanonun kapağını kaldırdı, "O zaman burayı çal" dedi. Elime iki timpani çubuğu tutuşturdu, tellere vurdu onlarla, "İşte burası da var bu enstrümanın," dedi ve gitti. Çarpılmıştım. Duyduğum seslere inanamamıştım. Hemen stüdyoya kapanıp çalışmaya başladım. Çekingenliğim geçmeye başladı ve yaratıcı fikirler geliştirmeye başladım. Hemen değil tabii, belki birkaç yıl geçmesi gerekti. Piyanonun tuşları ile çalınacak beste Osmanlı filmlerine kadar hiç yapmadım. Many Things albümümde bu piyano seslerini, synth sesler ile birleştirmeyi denedim. Bu albümde çokça var. Logic kullanmaya yeni başladım. Sevdiğim sesler var, her ses bir fikir doğuruyor. Bazen parça başladığında nereye gideceğini bilmiyorum. Bu da beni çok heyecanlandırıyor. Armonik geçişlerden ziyade farklı tınılar beni bir yere götürüyor. Onun peşindeyim. Elektronik müzikte tını temayı oluşturabiliyor.""John Cage ödülünü ikinci soruda bahsettiğim Epicenter ile almıştım. Deprem sesleri içerdiği için sert bir kompozisyondu. Ama o sesleri aramak, bulmak, inanılmaz zevkliydi. Conservatory of Brooklyn College'ta okuyordum. Çok iyi bir perküsyon bölümü vardı. Dolayısıyla bir sürü harika enstrüman. Enstrümanları araştırır, stüdyoya getirir ve konvansiyonel olmayan biçimde çalarak, kayıt yapardım. O eserde Çin gongları var, İrlanda davulu, Tibet kaseleri, bas davul vs.
Miriam Gideon ödülünü de ilk elektro-akustik parçam Silver Moon ile aldım. Kadın bestecileri teşvik etmek için verilen bir ödüldü. O parçada piyanonun içi, saksafon ve canlı elektronikler vardı. O da sert bir kompozisyondu. Yirmili yaşların bir arayış ve kendini bulma parçası gibiydi.
İlk kez içimden gelerek müzik yapmayı deneyimliyordum. Yazılanı çalmak ya da beklenileni çalmak değil de, hissettiğini çalmak. Çok zordu bu süreç. İçimden gelen sesler ya da iç dünyam mı desem, çok karamsar olması şaşırtmıştı beni. O dönem New York'ta yaşıyordum. Duyduklarım, gördüklerim, birlikte çaldığım kişiler müthişti. Teknoloji hızla ilerliyordu, evlerimizde bilgisayar olmadığı için hepimiz okulda stüdyolarda çalışıyorduk. Birbirimizin yaptıklarını dinliyor, birbirimiz için çalıyorduk. Sonra o sesleri kullanıyorduk. Çok malzememiz vardı. Bunları çok özlüyorum: Birbirimizi anlayan, dinleyen, destekleyen bir grup besteci ve müzisyendik. Çok konser ve kayıt yapıyorduk. Yaptığımız işe inanıyorduk ve yaptıklarımızı kimseye inandırmamız gerekmiyordu."
"Tiyatro için yaptıklarım, yine bir seçki ve hepsi ayrı projelerden. Orada da tonal olan var, örneğin Sarah Kane'in 4.48 Psikoz'u için yazdığım çello melodisi tonal ve romantik. Oysaki oyun çok çağdaş ve sert. Provaları izlerken hep sıcak ve melodik bölümler yazdım. Yumuşak ama çok da değil. Müziğin sıcak olması gerektiğini düşündüm ve savundum; çünkü sahnedeki ışık, video ve fotoğraflarlar soğuk renklerdeydi. Metin yorucu, uzun ve karmaşıktı. Sıcak bir şey gerekiyordu, o da müzikle olabilirdi. Diğer ekip arkadaşlarım çok olumlu bakmamışlardı ilk başta söylediklerime; ama ben çok kararlı davrandım. Sonradan da içimize sindi hepimizin.
Albümde deneysel olan parça çok. Scream örneğin piyanonun içini çalarak elde ettiğim bir kompozisyon. Caryl Churchill'in Far Away oyunu için. Mahkûmların çıktığı bir sahnede kullandık ve gerçekten boğulma hissi verdi parça. Sesten rahatsız olup kendini dışarı atmak isteyen bir iki seyirci olmuştu. Bu bahsettiğim parçaları 2000'li yıllarda yaptım. New York'tan yeni dönmüştüm ama hâlâ gelip gidiyordum. Eski okulumdaki kayıt stüdyosunu hâlâ kullanabiliyordum. Orada yarım kuyruk eski bir Baldwin piyano vardı. Tuşları kullanarak çalındığında sesi ve hissi çok iyi değildi, onun için normal kayıtlarda kullanılmıyordu. İçini çalmaya, her türlü deneye iznimiz vardı. Bu acayip bir şanstı bizim için. Piyanoyu tabii ki kullanılmaz hâle getirmemek gerekiyordu ama orada, o stüdyoda o kadar çok zaman geçirip kayıt yaptım ki. Olta misinası ile telleri çaldım, hatta heyecandan fark etmeden ellerimi de yara yaptım. Perküsyon aletleri yerleştirdim tellerin üzerine, paralar, Cage'in kompozisyonlarından öğrendiğimiz vidalar vs. Bunların kayıtlarını yapıp elektronik işlemlerden geçiriyorduk. Hâlâ da o yaptığım kayıtlardan kullandığım sesler var. Benim için çok değerliler.
Sözünü ettiğim sesler Many Things albümümde yok ama Silver Moon'da çokça var. Many Things son üç yıldır üzerinde çalıştığım işler. Bu albümde yine solo piyano parçaları var, onları hep yazmaya devam ediyorum; ama Silver Moon'dakilerden daha farklı. Biraz daha karmaşık. Film için değiller çünkü.
Bu arada akustik piyano parçası yazmaya Osmanlı filmleriyle başladım. Piyanonun tuşlarını çalarak yaratıcı olmadığımı düşünüyordum."
"Şu sıralar İstanbul'da kuş seslerini duyabilmenin keyfini yaşıyorum. Doğru düzgün doğa seslerini tanımadığımı fark ettim. Geçen yıl, bir kasabada yürürken aniden bir fırtına çıktı. Yolun bir kısmı ağaçlıktı. Şiddetli rüzgârdan ötürü ağaçlardan, çalılardan inanılmaz güzel sesler geliyordu. Fırtına bir taraftan ürkütücüydü ama hiç duymadığım ve anlatması zor sesler işittim. Ben hep şehirde yaşadım. İstanbul'un seslerini içeren kompozisyonlar yaptım ama artık şehir çok gürültülü oldu. Şimdi doğa seslerini işitmek, dinlemek ve öğrenmek ilgimi çekiyor. Onun zamanı geldi sanıyorum."
"Her Ses Bir Fikir Doğuruyor" Hande Çayır,T24 Haziran, 2020
Çiğdem Borucu Türkiye'deki ilk elektro-akustik festivalini düzenledi: New Music Days Program Koordinatörü, İstanbul Bilgi Üniversitesi, Nisan 2004. Electronic Life Forms Festivali, Akademik Program Koordinatörü, Istanbul Bilgi Üniversitesi, Mayıs 2002. Yürüttüğü atölyelerde profesyonel oyuncular ve amatörlerle deneysel ses ve müzik çalışmaları yaptı. Üniversitelerin sinema eğitiminde ses tasarımı ve müziği konularını henüz müfredatlarına eklemedikleri bir dönemde, film için müzik ve ses tasarımı dersleri verdi (İstanbul Bilgi, İzmir Ekonomi, İstanbul Şehir). Osmanlı döneminde çekilmiş sessiz filmlerin gösterimlerinde canlı müzikle eşlik etti.
Eserleri:
Albümler
Silver Moon: for piano, film and theater. Pb Muzik 2020
Many Things. Pb Müzik 2020
Margins of İstanbul
Liman Şehri Konuşmaları. İstanbul-Anvers. Mas Müzesi, Antwerp. Ekim 2015.
Kentin Söyledikleri
Herşeyden Sonra. Simens Sanat Galerisi. Kasım 2013.
Sinop Sesleri
Geleceği Biriktirmek Sergisi.
Tarihi Sinop Cezaevi, Eylül 2011.
Vuruş
Sinopale, Tarihi Sinop Cezaevi, Ağustos 2006.
Heimat 'Under the Sign of the City' sergisi için
Artist: Hüseyin Alptekin
Bonn, Kunst Museum, Aralık 2001.
Atölye Çalışmaları
Film Müzikleri Atölyesi.
18. Uçan Süpürge Kadın Filmleri Festivali. Mayıs 2015.
'Helesa' Atölye ve Performansı.
5. Uluslararası Sinop Bienali. Temmuz 2014.
Sesin Bedenleri
ÇGSM, İstanbul Şehir Tiyatroları, Şubat-Mayıs 2012.
Geleceği Biriktirmek Kent Buluşması
Müzik ve Ses Atölyesi. Sinop, Eylül 2011.
Çağdaş Müzikte Ses Kullanımı
ÇGSM, İstanbul Şehir Tiyatroları, Mayıs 2011.
Tiyatro için Müzik
Proust-Pamuk-Bellek
Proust ve Pamuk'un romanlarından uyarlama.
Opole Tiyatrosu, Polonya. İstanbul Tiyatro Festivali. Temmuz 2014.
İçtima-i Hakiki
Derleyen ve Yöneten: Emre Koyuncuoğlu
İstanbul Tiyatro Festivali. Mayıs 2012.
Hedda Gabler
Yazan: Henrik İbsen.
İstanbul Şehir Tiyatroları. Nisan 2012.
Nathan Schweight
Gotthold Ephraim Lessing'in oyunundan esinlenerek hazırlanan tiyatro projesi.
Theater Freiburg, Almanya. Mayis 2010.
Karanlıkta Komedi
Yazan: Peter Shaffer
Kocaeli Büyükşehir Tiyatrosu. Nisan 2011.
Sırça Kümes
Yazan: Tennessie Williams
Eskişehir Şehir Tiyatrosu. Mart 2009.
Yastık Adam
Yazan: Martin McDonagh
Talimhane Tiyatrosu, Mart 2009.
Dali Göndermeleri İçimi Isıtıyor
Yazan: Jose Rivera
Aksanat Yeni Kuşak Tiyatro.Ekim 2008.
Karatavuk
Yazan: David Harrower
Dot. Şubat 2008.
Yuva
Yazan: Franz Xavier Kroetz
Aksanat Yeni Kuşak Tiyatro. Şubat 2007.
Çok Uzak
Yazan: Caryl Churchill
Dot. Mart 2006.
Küller küllere-Bir de yolluk
Yazan: Harold Pinter
Aksanat Yeni Kuşak Tiyatro. Mart 2006.
Geçit Yok
Yazan: Conor Mc Phearson
Kocaeli Büyükşehir Tiyatrosu, Ekim 2005.
Kıvranış I. Tutku II. 4.48 Psikozu
Yazan: Sarah Kane
13.Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali, Mayıs 2002.
2. Ankara Uluslararası Tiyatro Festivali, Ekim 2003.
Babylon, 2003.
Maya Sahnesi 2003.
Dans, Müzik ve Ses Tiyatrosu için Müzikler
Gümüş Ay
Haiku, şiir ve dolunay için müzik performansı.
Sabancı Müzesi. Ekim 2017.
Punta Atmak
Mask Tiyatrosu
Sabancı Müzesi. Ekim 2016.
Irk Bitig
Yönetmen: Emre Koyuncuoğlu
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Tiyatrosu. Mayıs 2008.
16. Uluslararası Istanbul Tiyatro Festivali. Mayıs 2008.
13. Ankara Uluslararası Tiyatro Festivali, Kasım 2008.
Fiction as Reality
Yönetmen/Dans Düzeni: Emre Koyuncuoğlu
'0090KunstenFestival' Tiyatro Festivali, Antwerp, Şubat 2006.
'dansem' Dans Festivali, Marsilya, Ekim 2007.
'El Teatro' dans festivali,Tunus, Mart 2008.
Home Sweet Home
Yönetmen: Emre Koyuncuoğlu
Çeltik Kilisesi, Diyarbakır, Ekim 2003.
'Kunsten Festival des Arts' Tiyatro Festivali, Brüksel, Mayıs 2004.
14. Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali, Haziran 2004.
'Tanz im August' Dans Festivali, Berlin, Ağustos 2004.
Ödülleri:
John Cage ödülü, Haziran 2000, Brooklyn College, CUNY
Meriem Gideon ödülü, Haziran 1998, Brooklyn College, CUNY
Üyelikleri
Musiki Eserleri Sahipleri Meslek Grubu (MSG)
Sosyal Sorumluluk Projeleri
Sanat Dostları Cemiyeti'nin kurucusu
Akraba ve Dostları
- Annesi:
- Babası:
- Evlilik: Nezih Erdoğan, prof. Dr.
- Dostları: Noah Creshevski (besteci, müzik eğitimcisi), George "Skip" Brunner (öğretim üyesi, elektro-akustik müzisyen)
Hakkında Yazılanlar
Sinem Vural, "Prodüktörle ya da prodüktörsüz: İşte bütün mesele bu", Hürriyet Gazetesi, 01.11.2018.
Murat Beşer, "Vitrindeki albümler", www.cumhuriyet.com.tr, 08.02.2019.
Sinem Vural, "Nasıl olacak bu işler", Hürriyet Gazetesi, 23.04.2020.
Kaynakça
Çiğdem Borucu tanıtım sayfasında yararlanılan kaynaklar:
- "Her Ses Bir Fikir Doğuruyor" Hande Çayır,T24 Haziran, 2020
- Çiğdem Borucu özel arşivi
Çiğdem Borucu tanıtım sayfasındaki görseller için yararlanılan kaynaklar:
- Çiğdem Borucu özel arşivi