Neyyire Neyir (Münire Eyüp Ertuğrul)
Doğum Tarihi: 1902
Doğum Yeri:
Ölüm Tarihi: 13/02/1943 1943
Ölüm Yeri:
Mezarı: Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul
Etkinlik Alanı
Sinema
Neyyire Neyir gibi 1902 doğumlu olan sinema ve tiyatro oyuncusu Vasfi Rıza Zobu, Neyyire Neyir ile nasıl tanıştığını şöyle anlatıyor:
"Muhsin Ertuğrul, 'Ateşten Gömlek' filmini çevirirken, filmin ulusal konusundan cesaret alarak, başlıca kadın kahramanlar olan Ayşe ile Kezban'ı, Müslüman kadınların canlandırmasını planladı. Filmdeki Ayşe rolü için Darülbedayi oyuncularından Ahmet Refet Muvahhit'in karısı Bedia Muvahhit seçildi. İkinci rol için müslüman kadın oyuncu bulunamayınca, gazetelere ilan verildi. Ertesi gün tek bir kız başvurdu. Kemal Film'in bürosu, Sirkeci'de, Ali Efendi Sineması'nın üstündeki iki küçük odanın içinde idi. O gün, büroya uğradığımda, Neyyire'yi gördüm. Kolejde öğrenciymiş. 'Film için müracaat etti. Muhsin'i bekliyor' dediler."
Milliyet İlkler Ansiklopedisi, İstanbul, 1985, s.289.
Ateşten Gömlek filmindeki roller için gazeteye verilen ilanla müslüman kadın oyuncu aranmıştır. Bu ilana sadece Neyyire Neyir başvurmuş ve seçilmiştir.
Neyyire Neyir, Bedia Muvahhit, ile birlikte ilk iki müslüman kadın sinema oyuncusundan birisidir. 1923 yılında ve Neyyire Neyir ve Bedia Muvahhit, senaryosu Halide Edip Adıvar'ın yazdığı Ateşten Gömlek romanından uyarlanan ve yönetmeni Muhsin Ertuğrul olan aynı adlı filmde rol almışlardır.
Ayşe rolünü Bedia Muvahhit'in, Kezban rolünü ise Neyyire Neyir'in canlandırdıkları Ateşten Gömlek filminde Kınar Hanım (Sıvacıyan) da rol almıştır.
Neyyire Neyir filmografisi
(Seçki)- Ateşten Gömlek, 1923, Rejisör Muhsin Ertuğrul
- Kız Kulesi'nde Facia, 1923, Rejisör Muhsin Ertuğrul
- Ankara Postası, 1923, Rejisör Muhsin Ertuğrul
Tiyatro sanatçısı Neyyire Neyir
Sahneye çıktığı tiyatrolar- Darülbedayi (Bugünkü İstanbul Şehir Tiyatrosu), İstanbul
- Milli Sahne, İstanbul, İzmir
- Ferah Tiyatrosu, İstanbul
- Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu, İstanbul
Rol aldığı tiyatro eserleri
(seçki)- Othello, 1922
- Hortlaklar
- Mum Söndü
- Hamlet
- Kafatası
- Hülleci
- Macbeth
- Ayak Takımı Arasında
Editör Neyyire Neyir
Neyyire Neyir 1941 yılında Perde ve Sahne Dergisi'ni kurdu ve öldüğü tarih olan 1943 yılına kadar yayımladı.
Ödülleri
Üyelikleri
Eğitimi
Amerikan Kız Koleji (bitirmedi)
İstanbul Kız Öğretmen Okulu
Sosyal sorumluluk çalışmaları
Akraba ve Dostları
- Evlilik:Muhsin Ertuğrul (Tiyatro oyuncusu, sinema ve tiyatro rejisörü)
- Dostları:Kınar Hanım (Sıvacıyan) (tiyatro sanatçısı),Şaziye Moral (sinema ve tiyatro oyuncusu), Vasfi Riza Zobu (sinema ve tiyatro oyuncusu), Behzat Butak (tiyatro oyuncusu), Bedia Muvahhit (sinema ve tiyatro oyuncusu).
Anısını Yaşatan Projeler
Sokak adı
Neyire Neyir Sokak, Bahçelievler, İstanbul
Hakkında Yazılanlar
- "Muhsin Ertuğrul", ata.boun.edu.tr, http://www.ata.boun.edu.tr/chronology/kim_kimdir/muhsin_ertugrul.html
- "Neyyire Neyir", wikipedia.org, http://tr.wikipedia.org/wiki/Neyyire_Neyir
- Milliyet İlkler Ansiklopedisi, İstanbul, 1985.
Kaynakça
Neyyire Neyir tanıtım sayfasında yararlanılan kaynaklar
- Bkz. Hakkında Yazılanlar maddesi
Neyyire Neyir tanıtım sayfasındaki görseller için kaynak
Ek Bilgi
©2012 Meral Akkent