İstanbul Kadın Müzesi

Konu Başlıkları

Galeri

Halk Ozanı

"Bir Aşık kadın ozan olarak çağıma tanıklık etmek zorundayım. Doğayı çok önemsiyorum. Doğasız ne insanın, ne de sistemlerin bir anlamı, değeri olamaz. Bu konularla ilgili de pek çok yapıtlarım, nakşettiğim bestelerim ve şiirlerim oldu."
(Aşık Şah Turna)

Dünya tutsak büyük devler elinde
Güneş tehlikede, ay tehlikede
Radyasyon kanda, rahimde dilde
Kısrak tehlikede, tay tehlikede

Savaşçılar sulh maskesi takıyor
Özgürlük ufkuna kurşun sıkıyor
Ekmek füze olmuş, aya çıkıyor
Emek tehlikede, pay tehlikede.

Atom, silah, radyoaktif ışını
Hüsrana boğdular insan düşünü
Büyük devler tutmuş suyun başını
Deniz tehlikede, çay tehlikede

Şah Turna dünya tat içinde tatsız
Barış kavşağında istasyon hatsız
Makinist huzursuz, yolcu rahatsız
Tren tehlikede, ray tehlikede.

Güneş tehlikede, ay tehlikede.
Emek tehlikede, pay tehlikede.
Söz ve müzik: Aşık Şah Turna (Ozan Şah Turna)

"Kendimi Nazım Hikmet, Karacaoğlan, Pablo Neruda, Pir Sultan Abdal, Bertolt Brecht, Mevlana, Yunus Emre, Dadaloğlu, Şeyh Bedreddin, Ömer Hayyam, Nesimi, Yılmaz Güney, Cem Karaca, Ahmet Kaya, Ruhi Su ve Hallacı Mansur'a çok yakın hissediyorum. Ne eğildim, ne de saptım, insanı başa taç yaptım."
(Aşık Şah Turna)

Ne eğildim, ne de saptım
Acılardan ilaç yaptım
İnsanı başa taç yaptım
Tacı tahtı yıktım canlar.

Özümü çektim darlara
Güneşim vurur karlara
Uyuyan `bakar körlere`
Acı acı baktım canlar.

İnsanlık için yürüdüm
Bedenim korla bürüdüm
Mum oldum yandım eridim
Meşaleler yaktım canlar.

Şah Turna yar yarasından
Şafak doğar arasından
Nesimi`nin derisinden
Boynuma ip taktım canlar.

Özümü çektim darlara
Güneşim vurur karlara
Uyuyan bakar körlere
Acı acı baktım canlar.
Söz ve müzik: Aşık Şah Turna (Ozan Şah Turna)

"Üç yaşındayken çiçek hastalığı geçirdim ve gözlerimi kaybettim, gönül ve bilinç gözüyle görmeyi öğrendim. Karanlığımı aydınlattım.

Müziğe o denli aşıktım ki, küçükken çamurdan radyo yapar, arkadaşlarıma tutturduğum arıları çamur radyonun içerisine yerleştirip, arıların vızıltı nağme sesiyle coşardım.

Babam gözlerimin tedavisi için Malatya'da, beni doktora götürdüğünde, doktora 'Babama söyleyin bana saz alsın. Ben göz değil, saz istiyorum!' dedim. Sazı ilk elime aldığımda, sanki yıllarca çalmışım gibi saza düzen verdim, hemen kendi bestelerimle söylemeye başladım.

İnsanın yüreğidir aslolan. Amacı yürek ve bilinç belirler. Onun için göz pek sorun olmadı yaşamımda, mücadelemde ve ürettiğim eserlerimde."
(Aşık Şah Turna)

Gözlerimden engelliyim
Özlerim engel tanımaz.
Umudun türkü teliyim
Sazlarım engel tanımaz.

Meşaleyim kar değilim
Ufkum geniş dar değilim
Gönlüm görür, kör değilim
Gözlerim engel tanımaz.

Şafak doğar kucağımdan
Mumlar yanar ocağımdan
Tutulsam da bacağımdan
Dizlerim engel tanımaz.

Ne dilsizim, ne sağırım
Duyarlıyım vardır ağrım
Çağdan çağa gider çağrım
İzşerim engel tanımaz.

Karlı dağları aşarım
Özgürce coşar, taşarım
Bir gün toprağa düşerim
Tozlarım engel tanımaz.

Yürek özürlüsü dolu
Kapatırlar bize yolu
Şah Turna'nın susmaz dili
Sözlerim engel tanımaz.
Söz ve müzik: Aşık Şah Turna (Ozan Şah Turna)

"On yaşıma geldiğimde saz çalıp, türküler, deyişler okumaya başlamıştım. 15 yaşında kendi bestelerimle ilk plağımı doldurdum. Karanlıklara ışık getirmek, sömürüsüz, baskısız bir dünya idealimi gerçekleştirmek için sevda ve umut türküleri yazıyorum ve söylüyorum. Kendimi yaşadığım çağdan sorumlu hissediyorum."
(Aşık Şah Turna)

Dar çatı altına sığınamam ben
Duvarsız, çatısız dünya istiyorum
Dar kalıp, dar fikir savunamam ben
Sınırsız, kapısız dünya istiyorum

Acı olan ağız, dudak ballansm
Mavi, yeşil, beyaz sarı allansın
Dünyada bir tek bayrak sallansm
Doğusuz, Batısız dünya istiyorum

Kültürler arası köprü kurulsun
Akan kan, bulanık sular durulsun
Silah deposuna kilit vurulsun
Senetsiz, hapissiz dünya istiyorum

Kirli insan, kirli doğa yok olsun
Karanlık dünyalar aydın, ak olsun
Halklar kucaklaşsın, paylar hak olsun
Sürgünsüz, savaşsız dünya istiyorum

Şah Turna barış tohumu ekilsin
Suçlular Mansur darına çekilsin
Ordular dağılsın, surlar sökülsün
Gümrüksüz, kapısız dünya istiyorum.
Söz ve müzik: Aşık Şah Turna (Ozan Şah Turna)

"Her zaman politik yönden aktif oldum. Ankara Eğitim Tiyatrosu'nda çalıştım. 20'li yaşlarımda 68 öğrenci hareketine sempati duydum, protesto eylemlerine destek verdim. Tutuklandım. Ceza aldım ve işkenceye maruz kaldım. 12 eylül 1980 askeri darbesinden sonra yurttaşlıktan çıkarıldım. 1992 yılında 3808 sayılı kanun gereği yeniden yurttaşlığa alındım."
(Aşık Şah Turna)

Şah Turna şakır dalında
Rengim var gülün alında
Mazlum insanlık yolunda
Çekildi tel tel saçlarım!
Söz ve müzik: Aşık Şah Turna (Ozan Şah Turna)

Albümleri

• İnsanlık, Minareci Müzik, Almanya
• Klasikler, Şafak Yayınları, Berlin, 1998
• Söyle Gülüm / Yolunda Köprü Olsam, Şafak Kaset Yayıncılık, Almanya
• Güneşle Vurun Beni
• Acılar Birgün Bal olur, Diyar Kasetçilik, İstanbul 1985
• Barış Anaları, Devran Müzik, İstanbul, 1997
• Gün Güneşle Kucaklaşacak, Akbaş Kaset, Almanya, 2000
• Ayrılık / Gurbet Acısı

Şah Turna'nın çalışmalarından örnekler:

• Ozan Şah Turna, Geçim
  http://www.facebook.com/video/video.php?v=153528007992713 (Erişim 27.2.2012).
• Aşık Şah Turna, Cennet ister
  http://www.youtube.com/watch?v=kFYkPBKLorM&feature=related (Erişim 27.2.2012).
• Aşık Şah Turna, Ele Bele, Dile Sahip Olanlar
  http://www.youtube.com/watch?v=GZpi-ITb4Hw&feature=related (Erişim 27.2.2012).

Kitapları

• Şahturna Ağdaşan (Şah Turna), Şakıyan Turna, Can Yayınları, İstanbul, 1998.
• Şahturna, Ozan Şiar, Güneşi Kucaklayanlar –İnadına Sevdamız, Şafak Yayın, Berlin, 2004.
• Şahturna-Şahkız, Aşık İhsani Berfin Yayınları, İstanbul, 2006.

• 2011Uluslararası Halk Ozanları Hacı Bektaş Aşık Daimi Anma etkinliği Onur Plaketi, Nevşehir
• 2005 Barışa Samah Dönenler 'Toplumsal Barış Ödülü' Radyo Barış, İstanbul
• 2005Türkiye Sakatlar Genel Merkezi Onur Belgesi, İstanbul
• 2004Kanada Alevi Kültür Merkezi, Emekçi Kadın Halk Ozanı Ödülü, Toronto, Kanada
• 2003Hüseyin Gazi Vakfı, Kültür Sanat Ozanlık Geleneği Onur Ödülü, Ankara
• 1991İnsan Hakları Derneği (İHD) Onur Belgesi

• Gesellschaft für musikalische Aufführungs- und mechanische Vervielfältigungsrechte (GEMA), Almanya
• Türkiye Musiki Eserleri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM), Türkiye
• Halk Ozanları Birliği
• Şah Turna Kültür Sanat Merkezi, Berlin

• Ankara Körler Okulu
• Blinden- Berufsschule (Görme engelliler meslek okulu), Almanya, 1981- 1988

• Şah Turna Kültür Sanat Merkezi kurucu üyesi, Berlin
• Hizmet İş Sendikasında aktif çalışma, Ankara
• Ümit Kaftancıoğlu ve Aşık İhsani ile birlikte Devrimci-Demokrat Ozanlar Birliği (DEVOZ) kurucu üyesi

• Annesi: Bağdat Dumlupınar
• Babası: Musa Dumlupınar
• Kızları: Şafak Ağdaşan (sinema sanatçısı, müzisyen), Şirin Ağdaşan (sinema sanatçısı, müzisyen)
• Evlilik: Ozan Şiar Ağdaşan (şair, yazar, besteci)
• Dostları:Ümit Kaftancıoğlu (öğretmen, yazar, derlemeci, radyo programcısı), Aşık İhsani (halk ozanı), Mehmet Doğan (yörük ozan), Yaşar Kemal (yazar), Erdal Öz (yazar, yayıncı)

Şah Turna Kültür Sanat Merkezi, www.sahturna.com ve www.safak-sirin-agdasan.com

• Ozan Şiar Ağdaşan, Ateşlerde Dans Ettik, Yürek Atışı, Ankara 2011.
• Ozan Şiar Ağdaşan, Umut, Direnç, Sevda Turnası ŞAHTURNA, Ankara, 2011.
• Ozan Şiar, Umudun Direncin Sevdanın Sesi Türkü Ana Ozan Şahturna, Ankara, 2011.
• Elif Orhan, "Halk Ozanı Aşık Şah Turna", röportaj, 2011, nurhakdagi.net, http://www.nurhakdagi.net/modules.php?name=News&file=article&sid=12636 (Erişim 27.2.2012).
• Sevilay Cınar, Kadın Aşıklar Albümü, Kalan Müzik, 2010.
• Fatma Ahsen Turan, Sazın ve Sözün Sultanları – Yaşayan Halk Şairleri, Gazi Üniversitesi Yayınları, 2008.
• Sevilay Çınar, Yirminci Yüzyılın İkinci Yarısında Türkiye'de Kadın Aşıklar, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2008.
• Mehmet Bayrak, İç Toroslar'da Alevi Kürt Aşiretleri ve Ozanlar, 2007,
• Şükrü Günbulut, Halk Şiirinde Kadın, 2002
• Kolektif, 29 Harfle Dünyadan 29 Şair, Havuz Yayınları Köln, 2002.
• Mahmut Erdal, Yine Dertli Dertli İnliyorsun, Ankara, 1995.
• Ozan Naçari, Anadolu Kültürü ve Ozanlarımız, Ankara 1995.
• İsmail Özmen, Ozanlıkta Başkaldırı, Alevi Bektaşi Şiirleri Antolojisi, Cilt 5, 1995
• Rıza Zelyut, Halk Şiirinde Başkaldırı, İstanbul, 1989.
• Max Peter Baumann, Ursula Reinhard, "Sah Turna - Zum Liedrepertoire einer zeitgenössischen asik-Sängerin", Musik der Türken in Deutschland, Kassel, 1985, ss. 62-94.
• Rıza Zelyut, Halk Şiirinde Gerçekçilik, İstanbul, 1982.

Aşık Şah Turna tanıtım sayfasında yararlanılan kaynaklar:

• Aşık Şah Turna özel arşivi
• Şah Turna Kültür Sanat Merkezi internet sitesi, www.sahturna.com
• Bkz. Hakkında Yazılanlar maddesi

Aşık Şah Turna tanıtım sayfasındaki görseller için kaynak:

• Aşık Şah Turna özel arşivi

İstanbul Kadın Müzesi® (İKM), tanıtım sayfasının hazırlanmasındaki destekleri için Aşık Şah Turna'ya ve Ozan Şiar Ağdaşan'a çok teşekkür eder.