İstanbul Kadın Müzesi

Konu Başlıkları

Galeri

Galerist

"Eğer giriştiğim teşebbüste muvaffak olur, halkla sanatkar arasında bir köprü kurabilirsem hayatımın en büyük zevkini duyacağım. Böyle bir yerin yokluğunu hissettiğimiz içindir ki bu işi yapmaya karar verdim. Muvaffak olacağımı ümid ediyorum. Zaten fazla bir şey beklemiyorum. Galerinin masraflarını çıkardığım takdirde burası ilelebed açık duracaktır. Aksi halde ancak imkanlarımın müsaadesi nisbetinde galeriyi açık tutmaya gayret edeceğim."
ADALET CİMCOZ
Fikret Adil, "Maya Galeri", Yeni İstanbul Gazetesi, 25 Aralık 1950.

Adalet Cimcoz, 25 Aralık 1950'de çağdaş sanatın gelişimine katkı sağlayan Maya Sanat Galerisi'ni, Beyoğlu´nda Kallavi Sokak, 20 numaralı iki katlı bir apartmanın birinci katında açtı ve 1955 yılında kapanışına kadar yöneticiliğini yaptı. Maya Sanat Galerisi, Türkiye'nin uzun soluklu ve kurucusu kadın olan ilk özel sanat galerisidir.

Maya Galeri'sinde yeni sergi konseptleri de başlatan Adalet Cimcoz, şiir veya müzikten esinlenen resimlerle sergiler hazırlamış, karikatürün de bir sanat olarak kabul görmesini desteklemek için karikatür sergileri açmış, resim sergilerine ek olarak heykel, mozaik, seramik, fotoğraf, desen ve halk sanatları gibi konuları bir arada sunarak, aynı zamanda sanatta ilk kez disiplinlerarası bir boyut da gerçekleştirmiştir.

Adalet Cimcoz, sergiler organize ederek çocuk karikatüristleri de desteklemiştir.

Maya Galerisi'nin açılış haberi

"Dün şehrimizde sessiz sedasız bir 'hadise' oldu. Beyoğlunda küçük bir sanat galerisi açıldı. (...) Senelerdir Belediyenin vaad ettiği fakat yapamadığı bir işin büyük parçasını bu galeri tahakkuk ettirebilirse ne mutlu".
(Fikret Adil)
Yeni İstanbul gazetesi, 26 Aralık 1950, "Bir İstanbullu" takma adıyla yazan Fikret Adil, Aktaran Melda Kaptana, Maya ve Adalet Cimcoz, İstanbul 1972, s. 20.

"(...) Galeriyi açan bu münevver dostumuz, öteden beri yılbaşı, evlenme, doğum vesair vesilelerle bir hediye vermek icap ettiği zaman, dostlarına muhakkak bir resim göndermeyi tercih ederdi. Şimdi bu güzel itiyadı bütün bir millete aşılamak arzusu ile küçük ve sevimli bir meşher tanzim etmiş bulunuyor. Hiç şüphesiz, Maya Sanat Galerisi'nin Türk sanatında büyük ve hayırlı bir rolü olacaktır."
(Cemal Tollu)
Maya Galerisi'nin açılış sergisine eserleri ile katılan D Grubu üyelerinden Cemal Tollu, Aktaran Melda Kaptana, Maya ve Adalet Cimcoz, 1972, İstanbul, s.28.

Maya Galerisi'nde bir sergi açılışı haberi

"İç içe iki oda ve bir hol. (...) Önüne paravan konmuş bir soba ile uzun ve genişçe bir sedir (...) tablolar, (...) bacakları kolları budanmış heykeller, tahta oymalar (...) yazmalar, kilimler (...). İki odada da iğne atsan yere düşmeyecek (...); Akademi profesörleri, ressamlar, heykelciler, dekoratörler, münekkidler (...) muharrirler, romancılar, aktristler, gazeteciler, aktörler, senaryocular, rejisörler, piyes muharrirleri, ses artistleri, sopranolar, tenorlar, film dublörleri. (...) Davet eden Adalet Cimcoz olmasaydı şu insanların hepsini bir araya getirmek mümkün olmazdı."
(Nizamettin Nazif)
Nizamettin Nazif "Dublaj kraliçesi Adalet Cimcoz" Radyo Magazin, 29.4.1951, ss.19-21.

Dublajcı Adalet Cimcoz

"Çok yönlü bir sesi vardı Adalet Cimcoz'un. Türkân Şoray'ı da, Hülya Koçyiğit'i de, Belgin Doruk'u da dile getirirdi o. Radyoda sabundan, diş macunundan ya da kılık kıyafetten söz etti miydi bir "şey' söylerdi hepimize. Kulağımızı diker, sesi bir yandan zevkimizi okşarken, öte yandan da sözü söz ve öz olarak çın çın dolaşırdı beynimizin kıvrımlarında, incecik bir gonk gibi bir oraya, bir buraya vurur, bir kıpırtı, bir canlılık uyandırırdı kafamızda."
Azra Erhat
Azra Erhat, "Adalet'in Sesi" Yeni Ufuklar, Mayıs 1970.

"Adalet Hanım'ı ilk kez 1957'de tanıdım. Hem yerli hem yabancı filmlerde başrolleri o konuşurdu. Onun kadar güzel Türkçe kullanan başka bir sanatçı tanımadım doğrusu. Adalet Hanım sürekli çalışan bir kadındı. Yazılar yazıyor, çeviriler yapıyor, kritikler, radyo konuşmaları, skeçler ve dublaj… (…) Lafını esirgemeyen, polemiklere aldırmayan bir kadındı. Çok sade giyinirdi. Kısa kesilmiş saçlar, topuksuz ayakkabılar… Kısacası karizmatik bir kadındı. Onunla yaptığımız dublaj çalışmalarında mutlaka tatlı sert kavgalar çıkarırdı. Dublaj tekstindeki eski dildeki sözcükleri inatla değiştirirdi. Mesela o hiçbir zaman 'mesud oldum' demezdi de 'mutluyum' derdi. O yıllarda bu dublaj çalışmalarına genellikle Şehir Tiyatrosu'nun oyuncuları gelirdi ve onlar yine genellikle eski dili daha iyi kullandıkları için buna önem vermezlerdi. Sami Ayanoğlu, Kemal Ergüvenç, Necdet Mahfi Ayral, Reşit Gürzap, Samiye Hün vs… gibi oyunculardı bunlar. Adalet Hanım, tatlı sert sesini yükselterek onları da öz Türkçe konuşmaya zorlardı ve doğrusu bunu da başarırdı. Onun yeteneği ağabeyi Ferdi Tayfur'dan geliyordu. Ferdi Bey, yabancı film dublajı yaparken gelen teksti çevirmezdi. Orijinalini dinler o anda simültane çevirir ve içine hiciv de katarak filmi Türkçeleştirirdi…"
(Necip Sarıcıoğlu, Lale Film Stüdyosu sahibi ve tonmeister)
Ali Can Sekmeç, Melda Davran, "Mora'dan Moda'ya Cimcoz'lar", chronicledergisi.com, http://www.chronicledergisi.com/moradan-modaya-cimcozlar/#more-919, erişim 20.2.2012.

Sanat eleştirmeni Adalet Cimcoz

Yeditepe, Varlık, Yeni Ufuklar Dergilerine edebiyat, sanat ve tiyatro eleştirileri yazdı.

Çevirmen Adalet Cimcoz

Berthold Brecht, Knut Hamsun Georg Büchner, B. Traven, Lope de Vega, Franz Kafka, T. Dery, Max Frisch gibi yazarları Türkçe'ye çevirdi.

• 1962 Franz Kafka'nın Mektuplar çevirisiyle Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü

• Sanat Dostları Cemiyeti, İstanbul

Sanat Dostları Cemiyeti'nin kurucusu

Adalet Cimcoz Sanat Dostları Cemiyeti'nin organize ettiği ve Türkiye sanat hayatında bir ilk olacak bir sergiyi şöyle duyuruyor: "Bu hafta Sanat Dostları Cemiyeti, Türk Kadın Resamları Sergisi ismi altında, mütevazı galerisinde 61resim teşhir etti. İstanbul şehri hala bir galeri bekleye dursun, cemiyetin döşemeleri sallanan sempatik odaları pekala iş görüyor." (Mine Söğüt, Adalet Cimcoz: Bir Yaşam Öyküsü Denemesi, 1972)

• Annesi:(Bilgiye ulaşılamadı)
• Babası:Tayfur Bey
• Ağabeyi:Ferdi Tayfur (dublör)
• Evlilik:Mehmet Ali Cimcoz (avukat)
• DostlarıOrhan Veli (Şair), Sabahattin Eyüboğlu (yazar, çevirmen), Fikret Adil (sanat eleştirmeni, yazar, çevirmen), Sezer Sezin (sinema sanatçısı), Nuri İyem (ressam), Ferruh Başağa (ressam), Ahmet Hamdi Tanpınar (yazar), Sabahattin Ali (yazar, çevirmen), Nazım Hikmet (şair), Azra Erhat (dilbilimci, arkeolog, çevirmen), Sait Faik Abasıyanık (yazar), Bedri Rahmi Eyüboğlu (ressam), Nevin Akkaya (film ve tiyatro oyuncusu, dublör), Magdalena Rufer (piyanist), Vala Nureddin (gazeteci yazar, çevirmen), Fikret Otyam (ressam), Füreyya Koral (seramik sanatçısı), Halikarnas Balıkçısı Cevat Şakir Karaağaç (yazar, çevirmen), Şakir Eczacıbaşı (gazeteci, fotoğrafçı, İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı'nın Yönetim Kurulu eski başkanı) Cemal Tollu (ressam), Çetin Özkırım (karikatürist, grafiker, gazeteci, sinema eleştirmeni), Yaşar Nabi Nayır (şair, yazar ve yayıncı), Tunç Yalman (tiyatro sanatçısı, yönetmen, çevirmen), Ercüment Kalmık (ressam), Şevket Rado (gazeteci, radyo programcısı, yayıncı), Avni Arbaş (ressam), Altan Erbulak (tiyatro sanatçısı, karikatürist), Ferruh Başağa (ressam), Azra İnal (ressam), Semih Balcıoğlu (karikatürist), Kuzgun Acar (heykeltraş), Ara Güler (fotoğraf sanatçısı), Baha Gelenbevi (sinema fotoğraf direktörü), Rezzan Yalman (Vatan Gazetesi'nin sahibi), Bedia Muvahhit (tiyatro sanatçısı), Alev Ebüzziya Siesbye (seramik sanatçısı)

TRT için hazırlanmış Adalet Cimcoz belgeseli:

http://www.youtube.com/watch?v=fgQB-3c2pHM&feature=mfu_in_order&list=UL (1.12.2011)

Ali Can Sekmeç, Melda Davran, "Mora'dan Moda'ya Cimcozlar", chronicledergisi.com,http://www.chronicledergisi.com/moradan-modaya-cimcozlar/#more-919(20.2.2012)

Azime Savaş, Maya Sanat Galerisi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Sanatı Anabilim Dalı, İstanbul, 2008. http://www.belgeler.com/blg/1gn6/maya-sanat-galerisi-maya-art-gallery (1.12.2011)

Feza Kürkçüoğlu, "Maya Sanat Galerisi'nde", Gündüz Gece Beyoğlu, 11-17 Mart 2005.

Mine Söğüt, Adalet Cimcoz: Bir Yaşam Öyküsü Denemesi, İstanbul, 2000.

Gökhan Akçura, "Dostları Ona 'Ada' derdi", Cumhuriyet Gazetesi, 13.3.1990.

Azra Erhat, "Adalet Cimcoz'un Evi" Hürriyet Gösteri, Yıl 1, sayı 9, 1981.

Şükran Kurdakul (der.), Nazım'ın Bilinmeyen Mektupları Adalet Cimcoz'a Mektuplar / 1945-1950, İstanbul, 1987.

Azra Erhat, "Maya ve Cim-Dal, Ölümünün 10. Yılında Adalet Cimcoz'u Anıyor", Milliyet Sanat Dergisi, Yeni Dizi: 3, İstanbul, 1980, ss. 15-16.

Melda Kaptana (der.), Maya ve Adalet Cimcoz, İstanbul, 1972.

Azra Erhat, "Adalet'in Sesi", Yeni Ufuklar (Aylık Sanat ve Düşünce Dergisi), İstanbul Mayıs, 1970, s.216.

Müşerref Hekimoğlu, "Saadetlerinin Sırlarını Söylüyorlar, Cimcoz Ailesi", Resimli Hayat, No 12, İstanbul, Nisan 1953, s.4.

Nizamettin Nazif, "Dublaj Kraliçesi Adalet Cimcoz", Radyo Magazin, İstanbul, 29.4.1951, ss.19-21.

Fikret Adil, "Maya Galeri", Yeni İstanbul Gazetesi, 25 Aralık 1950

Adalet Cimcoz tanıtım sayfasında yararlanılan kaynaklar:

• Fikret Adil, "Maya Galeri", Yeni İstanbul Gazetesi, 25 Aralık 1950
• Nizamettin Nazif "Dublaj kraliçesi Adalet Cimcoz" Radyo Magazin, 29.4.1951
• Melda Kaptana, Maya ve Adalet Cimcoz, İstanbul 1972
• Ali Can Sekmeç, Melda Davran, "Mora'dan Moda'ya Cimcozlar", chronicledergisi.com, http://www.chronicledergisi.com/moradan-modaya-cimcozlar/#more-919, (20.2.2012)

Adalet Cimcoz tanıtım sayfasındaki görseller için yararlanılan kaynaklar:

• Adalet Cimcoz portresi: Yıldız Moran